การเลี้ยงหอยขมแบบธรรมชาติ และการเลี้ยงหอยขมในรูปแบบต่างๆ

ในยุคที่เศรษฐกิจผันผวน การมองหาอาชีพเสริมหรืออาชีพทางเลือกที่มั่นคงและยั่งยืนนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญมากในหลายๆอาชีพ และหนึ่งในอาชีพที่กำลังได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในปัจจุบันคือ “การเลี้ยงหอยขม” ไม่ว่าจะเป็น การเลี้ยงหอยขมแบบธรรมชาติ และการเลี้ยงหอยขมในรูปแบบต่างๆ เพราะหอยขมสัตว์เศรษฐกิจตัวเล็กที่สร้างรายได้งาม อีกทั้งยังมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ เนื้อสัมผัสที่กรุบกรอบ และคุณค่าทางโภชนาการสูง ทำให้หอยขมเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง การเลี้ยงหอยขมจึงอีกหนึ่งแนวทางอาชีพที่น่าจับตามองสำหรับผู้ที่สนใจ ด้วยต้นทุนที่ไม่สูงมากนัก ดูแลง่าย และสามารถเลี้ยงได้ในพื้นที่จำกัด บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับการเลี้ยงหอยขมอย่างละเอียด ตั้งแต่การเตรียมบ่อ การเลือกพ่อแม่พันธุ์ การดูแล ไปจนถึงช่องทางการจำหน่าย เพื่อเป็นแนวทางสำหรับผู้ที่สนใจเริ่มเลี้ยงกันครับ

การเลี้ยงหอยขมสามารถทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับสภาพพื้นที่และทรัพยากรที่มี โดยแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบหลักๆ คือ

1).  การเลี้ยงแบบธรรมชาติ

เป็นการเลี้ยงในแหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น บ่อ หนอง คลอง หรือร่องสวน โดยปล่อยหอยขมลงในแหล่งน้ำนั้นๆ โดยอาศัยอาหารตามธรรมชาติ เช่น ตะไคร่น้ำ พืชน้ำ และอินทรียวัตถุต่างๆ วิธีนี้ลงทุนน้อย แต่ต้องควบคุมสภาพแวดล้อมของแหล่งน้ำให้เหมาะสม

2). การเลี้ยงในรูปแบบต่างๆ 

เป็นการเลี้ยงในบ่อที่สร้างขึ้น เช่น บ่อดิน บ่อซีเมนต์ หรือบ่อพลาสติก เพื่อควบคุมสภาพแวดล้อมและจัดการได้ง่ายขึ้น แบ่งย่อยได้ดังนี้

• การเลี้ยงในบ่อดิน  สำหรับการเลี้ยงหอยขมในบ่อดินนั้นเหมาะสำหรับพื้นที่กว้าง การเลี้ยงแบบนี้มีต้นทุนต่ำ แต่ต้องดูแลเรื่องการรั่วซึมของบ่อ และควบคุมศัตรูตามธรรมชาติ
• การเลี้ยงในบ่อซีเมนต์  เหมาะสำหรับเกษตรกรที่มีพื้นที่จำกัด การเลี้ยงรูปแบบนี้นั้นสามารถควบคุมสภาพแวดล้อมได้ดี แต่มีต้นทุนสูงกว่าบ่อดิน เพราะต้องลงทุนเรื่องอุปกรณ์ต่างๆ ด้วย
• การเลี้ยงในบ่อพลาสติก ข้อดีน้ำหนักเบา เคลื่อนย้ายง่าย แต่ต้องระวังการฉีกขาด และอายุการใช้งานสั้นกว่าบ่อซีเมนต์และบ่อประเภทอื่นๆ

พ่อพันธุ์และแม่พันธุ์หอยขม หาได้จากไหน?

สำหรับการหาพ่อแม่พันธุ์หอยขมนั้น สามารถแบ่งออกได้เป็นสองแบบแล้วแต่ความสะด้วยเลยครับ ชึ่งสามารถหาได้ดังนี้

• การหาจากแหล่งธรรมชาติ สำหรับการหาโดยวิธีนี้จะประหยัดต้นทุน โดยให้เราเลือกหอยขมตัวโต เปลือกหนา สุขภาพดี จากแหล่งน้ำที่สะอาด ไม่มีสารเคมีปนเปื้อน ตามจำนวนที่เราต้องการได้เลย
• การซื้อจากฟาร์มเพาะเลี้ยง วิธีนี้จะง่ายแต่ก็ต้องมีค่าใช้จ่ายบ้างเล็กน้อย โดยเลือกฟาร์มที่น่าเชื่อถือ มีพ่อแม่พันธุ์ที่มีคุณภาพ และมีคำแนะนำในการเลี้ยงด้วยจะดีมาก

หลักสำคัญในการคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ นั้นควรเลือกหอยขมที่มีขนาดใหญ่กว่าปกติเล็กน้อย เปลือกมีสีเข้ม และมีสุขภาพแข็งแรงเป็นพิเศษครับ

ขั้นตอนการเตรียมบ่อสำหรับการเลี้ยงหอยขม

ในการเตรียมบ่อเลี้ยงหอยขมนั้นมีขั้นตอนที่ไม่ค่อยซับซ้อนมากนัก ขึ้นอยู่กับประเภทของบ่อเลี้ยง บ่อแต่ล่ะประเภทก็จะมีขั้นตอนที่ต้องเตรียมแตกต่างกันออกไปดังนี้

• บ่อดิน  กรณีบ่อใหม่หรือบ่อเก่านั้น ควรขุดบ่อให้มีความลึกประมาณ 50-80 เซนติเมตร หรือปรับบ่อเก่าให้ลึกหน่อย และปรับสภาพดินก้นบ่อให้เรียบ และทาน้ำปูนขาวเพื่อฆ่าเชื้อโรค ให้ดีก่อนนำหอยขมพ่อแม่พันธุ์ลงปล่อยเลี้ยง บ่อดินนี้สามารถเลี้ยงสัตว์นำประเภทอื่นควบคู่กันไปได้ เช่น กุ้ง ปลา เป็นต้น
• บ่อซีเมนต์และพลาสติก  บ่อประเภทนี้ควบคุมน้ำง่าย กรณีถ้าเป็นบ่อบ่อซีเมนต์ใหม่ ให้ล้างและแช่ปูนใหม่ให้หมดก่อน โดยการนำต้นกล้วยที่หาได้ทั่วไปมาแช่ ประมาณ 7-14 วัน แล้วทำความสะอาดบ่อให้สะอาด และทาน้ำปูนขาวเช่นกัน

การเตรียมสภาพน้ำและการปรับสภาพน้ำ

ในการเตรียมสภาพน้ำนั้นให้เติมน้ำสะอาดลงในบ่อ ระดับน้ำประมาณ 30-50 เซนติเมตร และใส่พืชน้ำ เช่น ผักตบชวา จอก แหน หรือสาหร่าย เพื่อเป็นที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารของหอยขม แล้วปรับสภาพน้ำให้ดีก่อน อาจใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักเล็กน้อย เพื่อกระตุ้นการเจริญเติบโตของพืชน้ำ (ควรทำก่อนปล่อยหอยขมลงบ่อ 1-2 สัปดาห์)

การให้อาหารหอยขม

สำหรับหอยขมที่เลี้ยงตามธรรมหรือบ่อดิน อาหารธรรมชาติที่หอยขมกินนั้นจะเป็นพวก ตะไคร่น้ำ พืชน้ำ และอินทรียวัตถุต่างๆ ในบ่อ ส่วนอาหารเสริม สามารถให้อาหารเสริม เช่น รำข้าว ข้าวสุก เศษผัก หรืออาหารปลาดุกเล็กบดละเอียด สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง ในปริมาณที่พอเหมาะ โดยการสังเกต ปริมาณอาหารที่หอยขมกิน หากอาหารเหลือมาก แสดงว่าให้มากเกินไป ควรลดปริมาณลง

ข้อดีของการเลี้ยงหอยขม

• ลงทุนต่ำ ใช้วัสดุและอุปกรณ์ที่หาเลี้ยงได้ง่าย
• ดูแลง่าย หอยขมเลี้ยงง่าย ทนทานต่อสภาพแวดล้อม
• ใช้น้ำน้อย เลี้ยงในระดับน้ำตื้นๆ ก็ได้แต่น้ำต้องไม่เน่าเสีย
• ขายได้ราคาดี หอยขมเป็นที่ต้องการของตลาด มีราคาสูง
• ช่วยรักษาสมดุลระบบนิเวศ หอยขมช่วยกินตะไคร่น้ำและอินทรีย์วัตถุในน้ำ ทำให้คุณภาพน้ำดีขึ้น

ทำไมหอยถึงตายระหว่างเลี้ยง?

เป็นปัญหาที่หลายๆ คนที่เป็นผู้เลี้ยงมือใหม่ที่ต้องเจอ ไม่มากก็น้อยแต่แต่งกันออกไป ซึ่งสาเหตุที่หอยขมตายระหว่างเลี้ยงมีหลายประการ พอจำแนกคร่าวๆ ได้ดังนี้ครับ

• คุณภาพน้ำไม่ดี หรือน้ำสกปรก เน่าหรือขาดออกซิเจน หรือมีสารเคมีปนเปื้อนอยู่ในน้ำนั้นเอง
• อุณหภูมิน้ำสูงเกินไป อากาศร้อนจัด ทำให้น้ำร้อน หอยขมจะอ่อนแอและตายได้
• อาหารไม่เพียงพอหรือมากเกินไป หอยขมขาดอาหาร ทำให้ไม่มีพลังงานและตายในได้ หรือให้อาหารมากเกินไปก็สามารถตายได้เหมือนกันเพราะน้ำอาจเน่าได้
• ความหนาแน่นของหอยขมในบ่อมากเกินไป  ทำให้เกิดการแก่งแย่งอาหาร และคุณภาพน้ำเสื่อมโทรม

ศัตรูธรรมชาติ เช่น ปลา กบ นก หรือแมลงบางชนิด ที่กินหอยขมเป็นอาหาร

ข้อควรระวังเพิ่มเติม ในการเลี้ยงหอยขมกันบ้างครับ

• เราควรมีการเปลี่ยนถ่ายน้ำ ในบ่อบ้าง เพื่อรักษาสภาพน้ำให้ดีตลอดเวลา และเป็นการกำจัดของเสียก้นบ่อด้วย
• หมั่นสังเกตอาการของหอยขม หากพบหอยขมมีอาการผิดปกติ เช่น เปลือกแตก หรือไม่เคลื่อนไหว ควรรีบหาสาเหตุและแก้ไขโดยด่วน ชักช้าอาจทำให้หอยขมที่เลี้ยงตายได้ทั้งบ่อครับ

ช่องทางการจำหน่ายหอยขม

เมื่อเลี้ยงหอยขมแล้ว ช่องทางการจำหน่ายถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะนำผลผลิตไปสู่ลูกค้าได้ ผมขอแนะนำแนวทางการจำหน่ายหอยขมคร่าวๆ ซึ่งทุกท่านอาจนำไปปรับตามแต่ละพื้นที่ได้ตามความเหมาะสม ดังนี้ครับ

• ตลาดสดและตลาดนัด  เป็นช่องทางที่เข้าถึงผู้บริโภคโดยตรง สามารถนำหอยขมไปวางขายเอง หรือฝากขายกับแม่ค้าในตลาด ควรเลือกตลาดที่มีผู้คนพลุกพล่าน และมีกลุ่มเป้าหมายที่บริโภคหอยขม
• พ่อค้าคนกลาง พ่อค้าคนกลางจะรับซื้อหอยขมจากเรา แล้วนำไปขายต่อให้กับตลาด ร้านอาหาร หรือผู้บริโภคโดยตรง การขายผ่านพ่อค้าคนกลางอาจได้ราคาที่ต่ำกว่าขายเอง แต่สะดวกและรวดเร็วกว่า
• ตลาดออนไลน์  ในยุคปัจจุบัน ตลาดออนไลน์เป็นช่องทางที่สำคัญในการขายสินค้า สามารถขายผ่านแพลตฟอร์มต่างๆ เช่น Facebook, Line, Shopee หรือ Lazada โดยการโพสต์รูปภาพสินค้า ราคา และรายละเอียดต่างๆ เพื่อดึงดูดลูกค้า
• ขายส่งให้กับฟาร์มเพาะเลี้ยงอื่นๆ  หากมีปริมาณหอยขมมาก สามารถขายส่งให้กับฟาร์มเพาะเลี้ยงอื่นๆ ที่ต้องการพ่อแม่พันธุ์ หรือหอยขมสำหรับเลี้ยง
• ขายหน้าฟาร์ม หากฟาร์มตั้งอยู่ในทำเลที่เหมาะสม สามารถเปิดขายหน้าฟาร์ม เพื่อให้ผู้บริโภคมาซื้อโดยตรง

ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม ศึกษาข้อมูลและเทคนิคการเลี้ยงหอยขมจากแหล่งต่างๆ เพิ่มเติม www.sarakaset.com เพื่อพัฒนาการเลี้ยงให้มีประสิทธิภาพหากมีคำถามเพิ่มเติมหรือต้องการข้อมูลเฉพาะด้าน สามารถสอบถามได้เลยนะครับ ยินดีให้คำแนะนำอย่างเต็มที่ครับ

ภาพประกอบจาก | Facebook บัวไล แสนสล่า

---

บทความอื่นที่น่าสนใจ

• การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย เพิ่มรายได้เสริม
•  ปลูกหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 สำหรับเลี้ยงสัตว์

ปลูกพริกไทยในสวนยาง (ปลูกพืชร่วมยาง) พริกไทยดำ  พริกไทยขาว

ปลูกพริกไทยในสวนยาง (ปลูกพืชร่วมยาง)

       โดยปกติทั่วไปแล้วเกษตรกรผู้ที่เพาะปลูกยางพารา นั้นจะรู้ดีว่าจะต้องประคบประหงมสวนยางกว่าจะได้กรีดหรือตัดกันก็ประมาณ 7 – 10 ปี  เป็นอย่างน้อยกว่าจะมีน้ำยางมากพอที่จะทำการกรีดยางก็ต้องใช้เวลากันหน่อย และช่วงนี้ราคายางก็ไม่ค่อยสู้ดีนักแต่ก็พอดำรงชีวิตเลี้ยงครอบครัวแบบไม่ดิ้นรนก็คงพอทนได้น่ะหากแต่ว่าเราทำให้สวนยางที่รอคอยวันที่จะกรีดได้ และก็รอวันที่ต้นยางพร้อมงอกเงยมาเป็นรายได้นั้น เราปรับเปลี่ยนสวนยางให้เป็นการเกษตรแบบผสมผสานโดยที่สวนไม่ขาดการมีรายได้เข้ามา ก็คงจะดีไม่น้อยใช่หรือเปล่าเอ่ย

       การปลูกต้นพริกไทยนิยมปลูกกันมากขึ้นเกือบทุกจังหวัดและก็เกือบจะท้องที่ที่ทำการเกษตรหรือทำไร่ทำสวนต่างๆ เพราะว่าพริกไทยปลูกง่ายเติบโตง่ายดูแลรักษาง่าย และที่นิยมปลูกกันปัจจัยหลักคือ ราคาดีนั่นเอง การปลูกพริกไทยหลักๆในการปลูกที่ทราบๆกันก็คือ ต้องมีค้างหรือห้างให้เค้าเกาะเลื้อยเพื่อการเจริญเติบโตของต้นพริกไทยต่อไป การปลูกพริกไทยใช้เวลาในการเจริญเติบโตหรือระยะเวลาที่จะได้ผลผลิตที่สามารถเก็บเมล็ดพริกไทยเพื่อจำหน่ายหรือเพื่อบริโภคได้นั้นใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี ขึ้นอยู่กับการดูแล และอายุของต้นพริกไทยก็เช่นกันเมื่อติดดอกออกผลแล้วก็จะมีอายุที่ให้ผลผลิตที่งอกเงยได้ประมาณ 5 หรือ10 ปี ขึ้นไปขึ้นอยู่กับการดูแลเช่นกัน

       วิธีการปลูกต้นพริกไทยในสวนยางนั้นวิธีการก็ไม่ยุ่งยาก วิธีการเหมือนกันกับปลูกพริกไทยโดยการใช้เสาปูนการดูแลรักษาก็เช่นกัน ใส่ปุ๋ยให้น้ำไม่ให้ขาด หาร่มเงาได้จากต้นยางพาราและก็ร่มจากต้นกล้วย การใส่ปุ๋ยในการดูแลที่แสนจะประหยัดและก็ปลอดภัยจากสารเคมีก็คงไม่มีปุ๋ยอะไรที่จะมีคุณภาพเกินไปกว่าปุ๋ยหมักจากมูลสัตว์ต่างๆ

วิธีการปลูกพริกไทยในสวนยางพารา

• ต้นยางพาราควรมีอายุ 1-2 ปี ไม่เกินนี้ หากต้นยางที่มีอายุมากพร้อมกรีดแล้วไม่แนะนำ คือในช่วงที่รอต้นยางมีน้ำยางมากพอแก่การกรีดยาง ต้นพริกไทยก็มีอายุมากแล้ว และก็ให้ผลผลิตที่ลดหรือน้อยลงก็สมควรแก่เวลาในการโค่นหรือถอนทิ้ง เพื่อปลูกใหม่
• เลือกต้นกล้าพริกไทยตามสายพันธ์ุที่สมบูรณ์หรือที่ให้ความนิยมก็เห็นจะเป็นพริกไทยพันธ์ุซีลอน,และซาราวัค เป็นต้น เลือกกิ่งพันธ์ุที่แข็งแรงและสมบูรณ์ ยางพาราหนึ่งต้น เหมาะหรือควรปลูกต้นพริกไทยไม่เกินสองหลุม หรือ 2 ต้น
• วางระบบน้ำเพื่อให้ความชุ่มชื้นแก่ต้นพริกไทยด้วยระบบมินิสปริงเกลอร์

การเตรียมการปลูกพริกไทยโดยทั่วไป มีวิธีการดังนี้

• ทำการไถ่พรวนหน้าดินรอบๆ ต้นยางพารา ให้ลึกประมาณ 1-2 คีบ และห่างจากลำต้นของต้นยางพาราประมาณ 15-20 เซนติเมตร (อาจใช้การขุดด้วยจอบก็ได้เพื่อเป็นการพรวนดินให้ร่วนซุย)
• ขุดหลุมขนาดกว้างxยาวxลึก 40x60x40 เซนติเมตร โดยให้ปากหลุมห่างจากโคนต้นยางพาราประมาณ 15-20 เซนติเมตร
• ผสมดินที่ขุดขึ้นมาได้ผสมกับปุ่ยอินทรีย์หรือมูลสัตว์ขุยมะพร้าวหรือปุ๋ยหมักที่มีอยู่ อัตราส่วนในการผสมคือปุ๋ยที่ใช้1ส่วนต่อดิน2ส่วน โกยดินกลบหลุมประมาณครึงหนึ่งของหลุมที่ขุด
• นำต้นกล้าพริกไทยที่เตรียมไว้ลงปลูกโดยให้ปลายยอดของต้นพริกไทยเอนเข้าหาต้นยางพารา หันด้านที่มีรากหรือตีนตุ๊กแกออกนอกต้นยางพารา
• ฝังต้นกล้าพริกไทยลงในดินประมาณ 2 ข้อ อีกประมาณ 3 ข้อ ให้อยู่เนือผิวดิน แล้วทำการกลบให้แน่น
• รดน้ำให้ชุ่ม เป็นการเสร็จขั้นตอนการปลูกต้นพริกไทยโดยใช้ต้นยางพาราเป็นค้างให้เลื้อยแล้ว
• การให้น้ำสำหรับต้นพริกไทยช่วงแรกๆของการปลูกให้รดน้ำทุกวันหรือวันเว้นว้นแล้วแต่สภาพอากาศว่าร้อนมากแค่ไหนและให้เปลี่ยนเป็น 2-3 วันต่อครั้ง สำหรับต้นพริกไทยที่ให้ผลผลิตแล้วควรให้น้ำ 3-5 วัน ต่อครั้งซึ่งก็ให้ดูจากสภาพอากาศด้วยเช่นกันแต่ถ้าวางระบบน้ำแบบมินิสปริงเกลอร์ก็ไม่น่ามีปัญหาสามารถรดน้ำได้ตามสภาพอากาศได้

การดูแลรักษาพริกไทย และการเก็บเกี่ยวพริกไทย

• ต้นพริกไทยไม่ชอบแสงแดดจัดๆต้นยางพาราที่มีอายุุประมาณ 1-2 ปี ก็จะมีกิ่งใบพอเป้นร่มเงาให้กับพริกไทยได้บ้าง แล้วก็ไม่ค่อยมีปัญหาในเรื่องที่ต้นพริกไทยต้องเจอกับแดดแรงๆอย่างบ้านเราน่ะ
• หลังการปลูกต้นพริกไทยสักระยะหนึ่งแล้ว ต้นพริกไทยเริ่มแตกยอดอ่อน 3-5 ยอด ผู้ปลูกต้องคอยตัดยอดอ่อนให้เหลือเพียงยอดที่สมบูรณ์ที่สุดประมาณต้นละ 2 ยอดเท่านั้นและหมั่นคอยตรวจดูอย่าให้ยอดเลื้อยไปรวมกันอยู่เพียงแค่ด้านหนึ่งด้านใดของต้นยางพาราเพียงด้านเดียวเพราะว่าเมื่อต้นพริกไทยถึงอายุที่ให้ผลผลิตได้จะทำให้ต้นยางโน้มไปทางฝั่งเดียวแต่จริงๆแล้วต้นยางที่มีอายุ1-2ปีแล้วลำต้นก็ค่อนข้างแข็งแรงก็ไม่ค่อยมีปัญหาแต่ก็ควรไม่ให้ยอดเลื้อยไปกองอยู่ฝั่งเดียวก็เป็นการดีกว่าใช้เชือกฟางมัดเถาพริกไทยเป็นเปลาะๆห่างกันประมาณ 10-15 เซนติเมตร โดยเปลาะแรกให้มัดอยู่เหนือพื้นดินประมาณ 3 ข้อ
• เมื่อต้นพริกไทยมีอายุได้ประมาณ 1 ปี ให้ตัดยอดที่สูงเหนือพื้นดินมากกว่า 50 เซนติเมตร ทิ้งไปเพื่อให้แตกยอดมาใหม่และในระหว่างที่เถาของต้นพริกไทยยังไม่เจริญเติบโตมากนักให้ตัดช่อของดอกที่ออกมาระหว่างนั้นออกไป เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ต้นพริกไทยแคระแกรนและโตช้าลง
• หมั่นพรวนดินคลุมโคนต้นพริกไทยเพื่อป้องกันไม่ให้ต้นโยกคลอนล้มลงได้และยังช่วยกระตุ้นให้รากแผ่กระจากหาอาหารสะดวกยิ่งขึ้น ถอนหญ้าและกำจัดวัชพืชรอบๆต้นยางพาราและต้นพริกไทยเพื่อไม่ให้มาแย่งอาหารจากต้นพริกไทย
• การใส่ปุ๋ยช่วงแรกของการปลูกควรใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกอย่างน้อยปีละ 5 ครั้ง โดยใส่ต่อต้นยางพารา1ต้นต่อปุ๋ยประมาณ 5 กิโลกรัม และควรพูนโคนไปพร้อมกันด้วย
•  เมื่อพริกไทยอายุถึงแก่การเก็บเกี่ยว คืออายุที่เก็บเกี่ยวได้โดยปกติทั่วไปจะมีอายุอยู่ที่ประมาณ 2 ปีแต่จะให้ผลผลิตได้เต็มที่เมื่อมีอายุได้3ปีขึ้นไป และสำหรับระยะเวลาในการเก็บเกี่ยวพริกไทยจะใช้เวลาประมาณ 6 ถึง 7 เดือน ตั้งแต่ต้นพริกไทยเริ่มออกดอกจนถึงผลแก่ การเก็บผลของพริกไทยนั้นจะเก็บทั้งรวงโดยทยอยเก็บตามความแก่ของพริกไทย เพราะว่าพริกไทยนั้นจะแก่ไม่พร้อมกันหากต้องการเก็บพริกไทยอ่อน ให้เก็บขณะที่ผลของพริกไทยยังมีสีเขียวอยู่เต็มทั้งรวง ถ้าเป็นพริกไทยดำต้องเก็บรวงที่แก่จัดๆผลมีสีเขียวและแข็งแต่ไม่ถึงกับสุก และหากจะเก็บเพื่อทำพริกไทยขาว แนะนำให้เก็บเกี่ยวเมื่อเมล็ดมีสีเหลืองแดงรวงละ 3-4 เมล็ด

การทำพริกไทยดำ

      นำผลผลิตพริกไทยที่ได้ มาตากแดดประมาณ 1 แดด จากนั้นนำไปนวดให้ผลหลุดจากรวงและตากแดดซ้ำอีกครั้งบนลานซีเมนต์หรือพื้นที่ราบกว้างๆสะดวกๆและสะอาดตากแดดโดยให้ถูกแดดอย่างสม่ำเสมอประมาณ 3 แดดเป็นอย่างน้อย เมื่อผลพริกไทยแห้งสนิทได้ที่จะเปลี่ยนสีเป็นสีดำ ค่อยนำไปล่อนด้วยตะแกรงเพื่อแยกเอาเศษฝุ่นและก็เมล็ดที่ลีบออก ซึ่งพริกไทยสด 100 กิโลกรัม จะได้พริกไทยดำประมาณ 30-35 กิโลกรัม หรือประมาณตามอัตราส่วน 3:1

การทำพริกไทยขาว

      นำพริกไทยที่เก็บมาแล้วนำไปผึ่งแดดพอแค่ให้แห้ง นำเข้าเครื่องนวดเพื่อแยกผลออกจากรวง จากนั้นนำผลพริกไทยไปแช่น้ำในบ่อซีเมนต์หรือถังน้ำ นานประมาณ 7-14 วัน เมื่อครบแล้วให้นำขึ้นจากน้ำที่แช่ มานวดลอกเปลือกออก แล้วนำมาเกลี่ยบนตะแกรงหรือไม้ไผ่ที่มีช่องให้เปลือกหลุดออกจากเมล็ดได้ ใช้น้ำล้างเปลือกออกจนหมด เมื่อล้างทำความสะอาดแล้ว ให้นำไปตากแดดทันที เกลี่ยให้สม่ำเสมอทั่วกัน ตากแดดประมาณ 4-5 วัน จึงจะแห้งสนิทและพร้อมจำหน่ายหรือบริโภคได้แล้ว

การน้ำหมักชีวภาพ 

• เศษปลา 3  กก.  
• กากน้ำตาล1 กก.
• หัวเชื้อ1ลิตร 

      หมักประมาณ 1 เดือน ขึ้นไป เสร็จแล้วน้ำมาผสมน้ำ 1 ลิตรต่อน้ำ 100 ลิตร อนึ่งนี่ไม่ใช่สูตรตายตัวแล้วแต่ใครจะดัดแปลง เอาใว้ฉีดพ่นทางใบหรือปล่อยไปกับน้ำ พืชสามารถดูดซึมเอาไปใช้ได้เร็วครับ

       การปลูกต้นพริกไทยในสวนยางพารานั้นเป็นการทำการเกษตรแบบผสมผสาน ในระหว่างที่รอให้ต้นยางโตพร้อมกรีดเราก็ได้เก็บเกี่ยวผลผลิตของพริกไทยเพื่อให้มีรายได้เพิ่มขึ้นในระหว่างที่รอ ปลูกต้นกล้วยก็เพื่อเป็นร่มเงาและได้ผลผลิตจากกล้วยเพื่อจำหน่ายก็กลายเป็นรายได้เพิ่มขึ้นมาอีก การเกษตรไม่มีหลักตายตัวขึ้นอยู่กับการพลิกแพลงในการเกษตรให้ช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน อาจจะมีแนวคิดหรือเทคนิคเล็กๆน้อยๆเพิ่มเติมเพื่อให้การทำการเกษตรให้สามารถช่วยให้ชาวเกษตรกรทำแล้ว มีความสุขและสามารถเลี้ยงดูตัวเองและครอบครัวไม่ให้เดือดร้อน การปลูกพริกไทยกับต้นยางพาราก็เช่นกันไม่ได้เป็นเทคนิคตายตัว บางท่านหรือบางสวนก็มีการนำต้นพริกไทยไปปลูกกับต้นไม้ชนิดอื่นบ้างเหมือนกันเช่นต้นกฤษณา,ต้นปาล์ม,ต้นมะรุมยังมีเลย แล้วแต่ว่าใครมีต้นไม้แบบไหนที่เหมาะสมและสมควรปลูกพืชชนิดไหนร่วมกันได้ อยู่ได้ทำได้ เราคนไทยเดินตามรอยพ่อหลวงของเรา อยู่แบบพอเพียงและเพียงพออย่างยั่งยืน

ที่มา : สวนพริกไทยตาสม, บ้านน้อย

---

บทความอื่นที่น่าสนใจ

• การเพาะเห็ดฟางแบบกองเตี้ย เพิ่มรายได้เสริม
•  ปลูกหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 สำหรับเลี้ยงสัตว์

เทคนิคกระตุ้นยอดอ่อนชะอม ให้แตกในฤดูหนาว

       หากพูดถึงเรื่องของการปลูกชะอมแล้ว ก็คงมีคำถามต่างๆมากมาย ว่าจะทำอย่างไรให้ต้นชะอมที่เราปลูกนั้น แตกยอดเยอะๆ ซึ่งวันนี้มีคำตอบมาฝาก

       ในการปลูกชะอมจะให้ได้ผลผลิตดีต้องมีการจัดการน้ำให้ดี เพราะถ้าชะอมได้น้ำดี ชะอมจะแตกยอดอ่อนอยู่เสมอ โดยเฉพาะในฤดูฝนจะพบว่าชะออมแตกยอดได้ดีมากกว่าฤดูกาลอื่นๆ

แต่ขณะที่ชะอมกำลังแตกยอดอ่อนก็ควรมีการเสริมปุ๊ขให้แก่ชะอมด้วยเช่นกัน และควรให้ปีขอย่างสม่ำเสมอด้วย โดยเฉพาะปุ๊ขคอกหรือปุ๋ยหมัก และควรให้ประมาณ 15 วันครั้ง ส่วนการให้น้ำควรให้ตามสภาพอากาศ  หน้าฝน อาจไม่จำเป็นต้องให้น้ำเลย ยกเว้นฝนทิ้งช่วงหลายวัน ส่วนหน้าร้อน ต้องให้น้ำทุกวัน มิเช่นนั้นชะอมจะให้ยอดน้อย ยอดน้อยที่สุดจะเป็นหน้าหนาว แต่เรามีวิธีบังคับให้ชะอมแตกยอดในหน้าหนาวได้ด้วยการตัดแต่งกิ่ง หรือว่ารูดใบออกให้มาก จากนั้นจึงอัดปุ๋ยและน้ำเข้าไป ยอดก็จะแตกออกมามากแต่ไม่เท่ากับการแตกยอดในฤดูฝน

การเสริมปุ๋ยให้แก่ชะอม

ขณะที่ชะอมกำลังแตกยอดอ่อนก็ควรมีการเสริมปุ๋ยให้แก่ชะอมด้วยเช่นกัน และควรให้ปุ๋ยอย่างสม่ำเสมอด้วย โดยเฉพาะปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก และควรให้ประมาณ 15 วันครั้ง

การให้น้ำแก่ชะอม

ส่วนการให้น้ำควรให้ตามสภาพอากาศ หน้าฝน อาจไม่จำเป็นต้องให้น้ำเลยยกเว้นฝนทิ้งช่วงหลายวัน ส่วนหน้าร้อน ต้องให้น้ำทุกวันมิเช่นนั้นชะอมจะให้ยอดน้อย

สูตรปุ๋ยบำรุงชะอมให้ต้นแข็งแรงและแตกยอดดี

• ปุ๋ยคอกทุกชนิด จำนวน 100 กิโลกรัม
• เศษใบไม้แห้งหรือฟางแห้ง จำนวน 20 กิโลกรัม
• กากน้ำตาล จำนวน 3 กิโลกรัม
• ปุ๋ยยูเรีย จำนวน 1 กิโลกรัม
• น้ำ จำนวน 20 ลิตร

วิธีการทำ

• ละลายปุ๋ยยูเรียกับน้ำให้เข้ากัน จนยูเรียนั้นละลายเป็นเนื้อเดียวกันกับน้ำ จากนั้นก็นำกากน้ำตาลเทลงไปผสมกันคนให้เข้ากันให้ดีพักไว้ก่อน
• นำปุ๋ยคอกมาผสมคลุกเคล้ากับเศษใบไม้และเศษฟางให้เข้ากัน แล้วก็นำน้ำที่ผสมไว้มาราดลงไปในกองปุ๋ยคอกแล้วก็กลับกองปุ๋ยให้ได้นำเสมอกัน
• หลังจากที่เทน้ำราดและคลุกเคล้าปุ๋ยกับน้ำเข้ากันดีแล้ว ก็ต้องหมักปุ๋ยทิ้งไว้ประมาณ 1เดือน ระหว่างนั้นต้องกลับกองปุ๋ยทุกๆ 7 วันเพื่อให้ความร้อนจะปุ๋ยนั้นคลายออกได้บ้าง
• การทำปุ๋ยหมักนี้ต้องอาศัยร่มเงาต้นไม้ ให้พอมีแดดร่ำไรเพียงพอ และน้ำที่เทราดลงไปนั้นให้ปุ๋ยมีความชื้นประมาณ 60% หรือสามารถกำเป็นก้อนได้ ไม่ให้แฉะมากเกินไปวิธีการใช้

การนำไปใช้งาน

ใส่รอบโคนต้นชะอมต้นละ 1 กิโลกรัม เพื่อบำรุงต้นชะอมให้แข็งแรง และ ทำให้ต้นชะอมนั้นสามารถแตกยอดอ่อนได้เร็วจะงามขึ้น ควรใส่ให้ทุกๆ 3 เดือน

เทคนิคกระตุ้นยอดอ่อนชะอม

     เทคนิคอีกอย่างหนึ่งที่ทำให้ชะอมแตกยอดได้ดีและได้เร็ว คือ จะใช้น้ำมะพร้าวอ่อน จำนวน 1 – 2 ช้อนแกง ผสมกับน้ำเปล่าจำนวน 20 ลิตรฉีดพ่น ในตอนเช้าหรือตอนเย็น ช่วงปากใบเปิด จะทำให้ชะอมแตกยอดดีมาก

     ชะอมเป็นพืชพื้นบ้านที่ปลูกง่ายปกติปลูกตรงไหนก็ขึ้นงามดีอยู่แล้วเป็นผักสวนครัวรั้วกินได้ แต่ในการปลูกควรระวังเรื่องน้ำท่วมโดนต้นในฤดูฝน การปลูกในที่ราบลุ่มจำเป็นต้องยกร่องขึ้นมา โดยไม่มีการกำหนดระยะห่างระหว่างร่อง ขอให้สามารถเดินทำงานเดินเก็บขอดได้ก็พอ ส่วนระหว่างต้นปลูกห่างประมาณ 1 ศอกต่อต้น ซึ่งก็ต้องเข้าใจด้วยว่า ไม่ได้มีมาตรฐานบังคับแต่อย่างใด ใครอยากปลูกห่างแค่ไหนก็คงทำได้ “แต่การปลูกชิดจะทำให้ไม่เปลืองเนื้อที่ และหลายๆคนบอกว่า จะทำให้การแตกยอดดี

---

บทความอื่นที่น่าสนใจ

• ไอเดีย การสร้างคอกแพะ ราคาประหยัดจากวัสดุรอบตัว
• การทำปุ๋ยหมักแห้งอินทรีย์ชีวภาพ