การเพาะเลี้ยงปลาหลด
ปลาหลด เป็นปลาน้ำจืตที่ชอบอาศัยอยู่ตามแหล่งน้ำที่มีกระแสน้ำไหลเอื่อยๆ ถือเป็นปลาพื้นบ้านของภาคตะวันออกเฉียงเหนือชนิดหนึ่งที่นิยมนำมารับประทาน การเพาะเลี้ยงปลาหลด สามารถทำได้ในช่วงเดือนพฤษภาคม-สิงหาคม โดยเริ่มจากการรวบรวม พ่อ – แม่พันธุ์ ระยะเวลาที่เหมาะสมคือช่วงฤดูน้ำหลากที่ฝนตกติดต่อกันหลายวัน หลังจากจับปลาหลดได้แล้วให้ปล่อยลงในน้ำสะอาดทันที
พ่อ – แม่พันธ์ปลาหลดควรจะมีอายุตั้งแต่ 1 ปีขึ้นไป นำมาฉีดฮอร์โมนกระตุ้นการวางไข่ แล้วจึงนำไปปล่อยลงในบ่อเพาะพันธุ์ที่เตรียมไว้ ซึ่งสามารถใข้ไต้ทั้งกะละมังพลาสติก ถังไฟเบอร์กลาส และบ่อซีมนต์ขนาตเล็ก โดยใส่พู่ฟางลงไปให้ทั่วพื้นบ่อ เพื่อให้เป็นที่ยึดเกาะของไข่ และติดตั้งอุปกรณ์ให้อากาศเพื่อช่วยเพิ่มออกซิเจน ระดับความลึกของน้ำควรอยู่ที่ประมาณ 30 – 40 เซนติเมตร
ปลาหลดจะวางไข่ในช่วงเวลากลางคืนของวันที่ทำการฉีดฮอร์โมน รุ่งเช้าวันถัดไปจะเห็นไข่ปลาหลดเกาะติดอยู่ตามพู่ฟาง ให้แยกพ่อแม่พันธุ์ปลาหลดออกไข่ปลาหลดใช้เวลาในการฟักเป็นตัวประมาณ 36 – 48 ชั่วโมง ในระยะแรกจะต้องให้ตัวอ่อนของไรแดงเป็นอาหาร เมื่อลูกปลาหลดมีขนาตใหญ่ขึ้นจึงให้ไรแดงตัวเต็มวัยและให้หนอนแดง หลังจากหนึ่งเดือนลูกปลาหลดที่มีอายุ 1 เตือนขึ้นไปจะมีความปราดเปรียวสามารถว่ายน้ำได้อย่างรวดเร็ว สามารถนำมาเลี้ยงในบ่อชนิดต่างๆ เข่น บ่อซีเมนต์ บ่อพลาสติกถังไฟเบอร์ บ่อดิน และในกระชัง ธิ์งการเลี้ยงในบ่อที่ต่างกันจะมีวิธีการจัดการที่แตกต่างกันด้วย ทั้งในเรื่องของอาหารและคุณภาพน้ำ
บ่อดินเป็นบ่อเลี้ยงปลาหลดที่ช่วยให้การจัดการด้านอาหารและคุณภาพน้ำง่ายที่สุด และปลาหลดยังโตดีที่สุดด้วย เนื่องจากไม่ต้องให้อาหารและเปลี่ยนถ่ายน้ำ แต่ต้องดูแลใส่ปุ๋ยคอกเป็นระยะ ๆ อาหารธรรมชาติจะเกิดขึ้นเองภายในบ่อและยังสามารถเลี้ยงร่วมกับปลากินพืชอื่นๆ เช่น ปลานิล ปลาไน ปลาตะเพียนปลายี่สกเทศ เป็นต้น
การเลี้ยงปลาหลดในบ่อพลาสติก ต้องระมัดระวังเรื่องรูรั่วของพลาสติกเพราะจะทำให้น้ำในบ่อรั่วออกไปทำให้ปลาตาย วิธีการแก้ปัญหาในระยะสั้นๆ คือการใส่ดินลงในบ่อพลาสติก หากเกิดการรั่วดินที่ชุ่มชื้นจะช่วยรักษาชีวิตของปลาหลดต่อไปได้ระยะหนึ่ง ในบ่อพลาสติกควรปลูกพรรณไม้น้ำ เช่น สาหร่าย และผักบุ้ง เพื่อให้ร่มเงาและเป็นที่หลบซ่อนของปลาหลด บ่อพลาสติกควรอยู่กลางแจ้ง เพื่อช่วยให้เกิดอาหารธรรมชาติบางส่วน แต่ยังต้องให้อาหาร เช่น ไรแดง หนอนแดงหรือไส้เดือน เพิ่มเติม เพราะอาหารที่เกิดขึ้นเองนั้นไม่เพียงพอ บ่อพลาสติกขนาดความกว้าง 2 เมตร ความยาว 3 เมตร และความลึก 60 เซนติเมตร สามารถปล่อยปลาหลด อายุ 1 เดือนลงเลี้ยงในอัตรา 200 – 300 ตัว ระยะเวลาในการเลี้ยง 6 – 8 เดือน การเจริญเติบโตขึ้นอยู่กับอาหารที่ปลาได้รับ และความหนาแน่นของปลาในบ่อ
การเลี้ยงปลาหลดในกระชังต้องระมัดระวังเรื่องตะไคร่น้ำ และตะกอนดินอุดตันรูกระชังจึงต้องหมั่นทำความสะอาดอยู่เสมอเพื่อให้น้ำสามารถถ่ายเทได้สะดวกและอาหารธรรมชาติบางส่วนสามารถผ่านเข้าไปในกระชังได้ แต่ยังคงต้องให้อาหารเพิ่มเติมเช่นเดียวกับการเลี้ยงในบ่อพลาสติกและต้องหมั่นตรวจสอบความแข็งแรงของกระชังเพื่อไม่ให้ปลาหลดที่เลี้ยงหลุดรอดออกไปจากกระชัง การวางกระชังควรวางพื้นกระชังให้ติดกับพื้นของบ่อดิน และใส่ดินบางส่วนลงในกระชังและปลูกพรรณไม้น้ำไว้ให้ร่มเงาและเป็นที่หลบช่อนของปลาหลดด้วย ข้อดีของการเลี้ยงปลาหลดในกระชัง คือ สามารถรวบรวมผลผลิตและดูแลคุณภาพน้ำได้ง่ายหากกระชังกางอยู่ในบ่อดิน สามารถเติมปุ้ยคอกลงในบ่อดินเป็นระยะๆ เพื่อช่วยเพิ่มอาหารธรรมชาติในบ่อ และยังสามารถเลี้ยงปลากินพืชชนิดต่างๆ ในบ่อดินได้อีกด้วย กระชังขนาด 40 ตารางเมตร สามารถปล่อยปลาหลดขนาดอายุ 1 เดือนลงเลี้ยง 200 – 300 ตัว โดยใช้ระยะเวลาในการเลี้ยง 6 – 8 เดือน การเจริญเติบโตขึ้นอยู่กับอาหารที่ปลาได้รับ และความหนาแน่นของปลาในบ่อเช่นเดียวกัน
การเลี้ยงปลาหลดในบ่อซีเมนต์ ต้องดูแลเรื่องการให้อาหารและคุณภาพน้ำตลอดเวลา เนื่องจากบ่อซีเมนต์ที่อยู่ในโรงเรื้อนหรือที่ร่มไม่มีอาหารธรรมชาติในบ่อ จึงต้องเพาะเลี้ยงไรแดง หนอนแดง หรือไส้เดือน เพื่อนำมาเป็นอาหารของปลาหลดที่เลี้ยง การเจริญเติบโตของปลาหลดขึ้นอยู่กับอาหารที่ได้รับและความหนาแน่นของปลาในบ่อ บ่อซีมนต์ขนาด 2 ตารางเมตร ควรปล่อยปลาหลดอายุ 1 เดือน ลงเลี้ยง 100 – 150 ตัว ระยะเวลาในการเลี้ยง 6 – 8 เดือน ภายในบ่อควรใส่ท่อพีวีซีให้ปลาหลบซ่อนเพื่อลดปัญหาการตื่นตกใจและความเครียด และควรติดตั้งอุปกรณ์ให้อากาศจะช่วยให้ปลาแข็งแรงและโตเร็วยิ่งขึ้น
ติดต่อเจ้าของผลงานได้ที่
ผศ.ททัยรัตน์ เสาวกูล ดำแหน่ง : ผู้เชี่ยวชาญประจำคลินิกเทคโนโลยี
ที่อยู่ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสุรินทร์ เ45 หมู่ 15 ตำบลนอกเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ 32000
โทรศัพท์ : 0 4415 3062 โทรสาร : 0 4415 3064 มือถือ : 08 6249 6490
E-mail : Hatairat_7@hotmail.com
ที่มา | Youtrube Tagple ตอน หนุ่มสุพรรณน้ำท่วมหมดสวน 2 รอบ สอนเพาะเลี้ยงปลาหลดบ่อปูน สร้างรายได้หลักแสน
บทความอื่นที่น่าสนใจ
